آزمایش پروتئین ادرار یکی از روشهای تشخیصی مهم برای بررسی سلامت کلیه ها و سایر مشکلات پزشکی مرتبط است. این آزمایش میزان پروتئین موجود در ادرار را اندازه گیری می کند و نشان دهنده بیماری های کلیوی، عفونت های مجاری ادراری یا مشکلات سیستمیک مانند دیابت و فشار خون بالا می باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل افزایش پروتئین در ادرار، نحوه انجام آزمایش، تفسیر نتایج و روشهای درمان و پیشگیری از مشکلات مرتبط با آن بپردازیم پس با ما همراه باشید.
آزمایش پروتئین ادرار چیست؟
آزمایش پروتئین ادرار روشی برای اندازه گیری مقدار پروتئین موجود در ادرار است. در حالت طبیعی، کلیه ها پروتئین های مفید را در بدن نگه می دارند و اجازه دفع از طریق ادرار را نمی دهند. اما در صورتی که عملکرد کلیه ها دچار مشکل شود یا سطح برخی از پروتئین ها در خون بیش از حد افزایش یابد، مقدار قابل توجهی پروتئین وارد ادرار می شود.
لازم به ذکر است این آزمایش به دو روش انجام می شود و پزشکان از نتایج این آزمایش برای تشخیص مشکلات کلیوی، عفونت های مجاری ادراری و برخی بیماری های سیستمیک مانند دیابت و فشار خون بالا استفاده می کنند.
بیشتر بخوانید: آزمایش منیزیم چیست؟
دلایل انجام آزمایش پروتئین ادرار
آزمایش پروتئین ادرار یکی از روشهای مهم برای بررسی سلامت کلیه ها و تشخیص مشکلات احتمالی در سیستم ادراری است. در حالت طبیعی، کلیه ها پروتئین های ضروری را در بدن نگه می دارند و از دفع آنها جلوگیری می کنند. اما در برخی شرایط، میزان پروتئین در ادرار افزایش می یابد که ممکن است علائمی از مشکلات جدی باشد. در ادامه به مهمترین دلایل تجویز این آزمایش می پردازیم:
- بررسی اثرات مصرف داروهای خاص
- بررسی میزان تاثیر درمان بیماری های کلیوی
- بررسی عملکرد کلیه ها و تشخیص مشکلات کلیوی
- ارزیابی شرایط مرتبط با بارداری مانند پره‌اکلامپسی
- بررسی احتمال مسمومیت با فلزات سنگین مانند سرب
- شناسایی بیماری های نادر مانند آمیلوئیدوز یا مولتیپل میلوم
- تشخیص مشکلات خود ایمنی مانند لوپوس یا سندرم گودپاسچر
- تشخیص عفونت مجاری ادراری (UTI) و عفونت های کلیوی
- بررسی وجود بیماری های مزمن مانند دیابت و فشار خون بالا
- بررسی مشکلات مرتبط با مثانه از جمله تومور یا سرطان مثانه
مراحل آماده سازی برای آزمایش پروتئین ادرار
برای اطمینان از دقت نتایج آزمایش پروتئین ادرار، رعایت برخی نکات قبل از انجام آزمایش ضروری است. یکی از مهمترین موارد، اطلاع پزشک از تمامی داروهایی بوده که مصرف می کنید زیرا برخی از داروها بر میزان پروتئین در ادرار تاثیر می گذارند.
به طور کلی داروهایی که سطح پروتئین ادرار را تحت تاثیر قرار می دهند:
- لیتیوم
- سالیسیلات ها (داروهای مصرفی برای آرتروز)
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- داروهای ضد قارچ مانند آمفوتریسین B و گریزئوفولوین
- پنی سیلامین (داروی مورد استفاده در درمان آرتریت روماتوئید)
- آنتی بیوتیک هایی مانند آمینوگلیکوزیدها، سفالوسپورین ها و پنی سیلین ها
بیشتر بخوانید: آزمایش HPV در مردان
نکات مهم قبل از انجام آزمایش
- نوشیدن مقدار کافی آب: زیرا کم آبی بدن (دهیدراتاسیون) روی نتایج تاثیر می گذارد.
- اجتناب از ورزش شدید: زیرا فعالیت بدنی سنگین سطح پروتئین در ادرار را افزایش می دهد.
- اگر اخیرا آزمایش های تصویربرداری با ماده حاجب انجام داده اید باید حداقل سه روز صبر کنید، زیرا این مواد منجر به تغییر نتیجه آزمایش پروتئین ادرار می شود.
بررسی میزان پروتئین در آزمایش ادرار
در این نوع آزمایش میزان پروتئین دفع شده در ادرار را اندازه گیری می شود و اطلاعات مهمی درباره سلامت کلیه ها ارائه می دهد. بهتر است بدانید در شرایط عادی، مقدار پروتئین موجود در ادرار کمتر از 150 میلی گرم در روز بوده و میزان پروتئین آلبومین نباید بیشتر از 30 میلی گرم در روز شود.
بنابراین افزایش موقتی پروتئین در ادرار تحت تاثیر عوامل مختلفی اعم از عفونت، استرس، بارداری، رژیم غذایی خاص، سرمای شدید یا فعالیت بدنی سنگین رخ می دهد. اما لازم به ذکر است در صورتی که سطح بالای پروتئین در ادرار به صورت مداوم مشاهده شود، این موضوع نشانه دهنده آسیب های کلیوی یا بیماری های جدی دیگر است.
انواع آزمایش های پروتئین ادرار
برای بررسی میزان پروتئین موجود در ادرار، روشهای مختلفی وجود دارد که هر یک از آنها دارای کاربرد خاص می باشد. در ادامه به انواع این نوع آزمایش اشاره می نماییم:
- آزمایش نوار ادراری: در این روش، یک نوار مخصوص در نمونه تصادفی ادرار قرار داده می شود. جالب است بدانید این روش در مطب پزشک نیز قابل انجام بوده و میزان تقریبی پروتئین را مشخص می کند اما مقدار دقیق آن را اندازه گیری نمی کند.
- آزمایش 24 ساعته ادرار: در این روش باید نمونه ادرار خود را طی 24 ساعت جمع آوری کنید تا میزان پروتئین دفع شده در این بازه زمانی اندازه گیری شود. لازم به ذکر است این روش دقت بیشتری نسبت به نمونه گیری تصادفی دارد.
- نسبت پروتئین به کراتینین در ادرار (UPCR): در این آزمایش، میزان پروتئین همراه با کراتینین موجود در ادرار اندازه گیری شده و نسبت آنها گزارش می شود. از آنجایی که کراتینین با نرخ ثابتی در ادرار دفع می شود، بنابراین این روش تخمینی دقیق از میزان پروتئین موجود در ادرار را ارائه می دهد.
بیشتر بخوانید: آزمایش ژنتیک سرطان ریه
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، آزمایش پروتئین ادرار یک روش مهم برای تشخیص مشکلات کلیوی و سایر بیماری های مرتبط است. این آزمایش به طور موثر میزان پروتئین دفع شده در ادرار را اندازه گیری کرده و علائم اولیه آسیب های کلیوی، عفونت های مجاری ادراری، دیابت، فشار خون بالا و سایر اختلالات را شناسایی می کند. وجود مقدار کمی پروتئین در ادرار بی خطر بوده اما افزایش آن نشان دهنده مشکلات جدی تری می باشد که نیاز به بررسی های بیشتر و اقدامات درمانی دارد.
