آزمایش منیزیم یکی از آزمایشات مهم خون بوده که میزان این ماده معدنی ضروری را در بدن اندازه گیری می کند. منیزیم نقش مهمی در عملکرد عضلات، سیستم عصبی، سلامت قلب و حتی تولید انرژی دارد. کمبود یا افزایش بیش از حد آن مشکلاتی اعم از گرفتگی عضلات، بی حسی، خستگی، آریتمی قلبی و حتی مشکلات کلیوی را بوجود می آورد. آزمایش منیزیم در افرادی که علائم کمبود یا افزایش سطح این ماده را دارند، انجام می شود. در این مقاله به بررسی اهمیت آزمایش منیزیم، نحوه انجام آن، شرایط لازم قبل از آزمایش، تفسیر نتایج می پردازیم پس با ما همراه باشید.
آزمایش منیزیم چیست؟
آزمایش منیزیم یکی از آزمایش های مهم برای بررسی سطح این ماده معدنی در بدن است. منیزیم یک عنصر ضروری برای عملکرد صحیح سلول ها، تولید انرژی و تنظیم فعالیت بیش از 300 آنزیم مختلف در بدن محسوب می شود. این ماده نقش بسزایی در تثبیت تحریک پذیری سیستم عصبی، حفظ سلامت قلب، تنظیم فشار خون و کنترل قند خون دارد.
علاوه بر این، بخش عمده منیزیم بدن در استخوان ها و سلول ها ذخیره شده و تنها مقدار کمی از آن در خون جریان دارد. آزمایش منیزیم برای بررسی عملکرد کلیه ها، بررسی عدم تعادل الکترولیت ها و تشخیص برخی بیماری های متابولیکی انجام می شود.
دلیل تجویز آزمایش منیزیم
بهتر است بدانید آزمایش منیزیم یکی از روشهای تشخیصی مهم برای بررسی میزان این ماده معدنی ضروری در بدن است. معمولا پزشک این آزمایش را در صورت بروز مشکلاتی مانند سوء تغذیه، اسهال طولانی مدت یا اختلال در جذب مواد مغذی تجویز می کند. همچنین این تست به منظور بررسی میزان اثربخشی درمان در افرادی که دچار کمبود منیزیم هستند، انجام می شود. علاوه بر این، برخی علائم مانند ضعف و گرفتگی عضلانی، خستگی مفرط، حالت تهوع مداوم یا حتی تشنج نشان دهنده عدم تعادل منیزیم در بدن می باشد که در این صورت تجویز این آزمایش ضروری است.
بیشتر بخوانید: آزمایش پروتئین ادرار چیست؟
اهمیت آزمایش منیزیم
بخش عمده منیزیم بدن در سلول ها و استخوان ها ذخیره شده و نقش مهمی در بسیاری از واکنش های بیوشیمیایی دارد. این عنصر مهم به تنظیم عملکرد آنزیم های مختلف کمک کرده و در متابولیسم کربوهیدرات ها، پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک نقش دارد. همچنین لازم به ذکر است سلامت و عملکرد صحیح سیستم عصبی و عضلانی به میزان کافی منیزیم در بدن وابسته است. کاهش سطح منیزیم منجر به ضعف رفلکس های عصبی، مشکلات تنفسی و اختلالات حرکتی می شود. بنابراین بررسی سطح این ماده از طریق آزمایش به تشخیص و مدیریت بهتر مشکلات ناشی از کمبود یا افزایش منیزیم کمک می کند.
ارتباط آزمایش منیزیم با بیماری ها
منیزیم نقش بسزایی در بسیاری از عملکردهای بدن اعم از حفظ تعادل الکترولیت ها، تنظیم فعالیت عضلات و سیستم عصبی و پشتیبانی از عملکرد کلیه ها دارد. زمانی که سطح منیزیم در خون بیش از حد بالا یا پایین باشد، ممکن است نشانه ای از بیماری های مختلف باشد که نیاز به بررسی و مداخله پزشکی دارند. لازم به ذکر است برخی از بیماری هایی که ممکن است با تغییر سطح منیزیم در خون مرتبط باشند، عبارتند از:
- الکلیسم
- سپسیس
- بیماری آدیسون
- نارسایی کلیوی (یاتروژنیک)
بیشتر بخوانید: آزمایش آلفا-1 آنتی تریپسین
تفسیر آزمایش منیزیم و محدوده های نرمال آن
سطح منیزیم باید در محدوده ی مشخصی قرار داشته باشد تا عملکرد طبیعی سلول ها، عضلات، اعصاب و سایر اندام های بدن حفظ شود. کاهش یا افزایش بیش از حد این ماده منجر به بروز مشکلات جدی در بدن می شود.
محدوده نرمال سطح منیزیم در خون
میزان طبیعی منیزیم بر اساس گروه‌های سنی متفاوت است:
- نوزادان: 1.5 تا 2.2 mg/dL و (0.62 تا 0.91 mmol/L)
- کودکان: 1.7 تا 2.1 mg/dL و (0.70 تا 0.86 mmol/L)
- بزرگسالان: 1.8 تا 2.2 mg/dL و (0.74 تا 0.91 mmol/L)
مقادیر بحرانی منیزیم در بدن
اگر سطح منیزیم کمتر از 1.0 mg/dL باشد، نشان دهنده کمبود شدید منیزیم و خطر مشکلات جدی مانند تشنج، بی نظمی ضربان قلب و ضعف عضلانی می باشد. اگر سطح منیزیم بیشتر از 4.9 mg/dL باشد، نشان دهنده مسمومیت با منیزیم می باشد که در نهایت منجر به اختلالات قلبی، افت شدید فشار خون و مشکلات تنفسی می شود.
دلایل افزایش سطح منیزیم در آزمایش خون
بالا بودن سطح منیزیم در آزمایش خون نشان دهنده مشکلات متابولیکی و بیماری های مختلف می باشد. این وضعیت که به آن هیپرمنیزیمی (Hypermagnesemia) گفته می شود، در نتیجه اختلال در دفع منیزیم یا مصرف بیش از حد آن ایجاد می شود.
عوامل موثر در افزایش سطح منیزیم
- بیماری آدیسون
- هیپرآلدوسترونیسم
- دیابت و اسیدوز دیابتی
- شیردهی بیش از حد نرمال
- نارسایی کلیوی (یاتروژنیک)
- هیپرتیروئیدی (تیروئید پرکار)
- دهیدراتاسیون (کم آبی شدید)
- هایپرکلسمی (افزایش سطح کلسیم خون)
- مولتیپل میلوما (Multiple Myeloma)
- مصرف داروهای حاوی منیزیم و ضد اسیدها
- کاهش سطح ترشح ADH (هورمون ضد ادراری)
بیشتر بخوانید: آزمایش کم خونی داسی شکل
دلایل کاهش سطح منیزیم در بدن
کمبود منیزیم یکی از مشکلات شایع تغذیه ای بوده که ناشی از سبک زندگی، عوامل محیطی و برخی بیماری ها می باشد. این کمبود منجر به مشکلات متعددی اعم از ضعف عضلانی، خستگی، بی قراری و اختلالات متابولیکی می شود.
عوامل موثر در کاهش منیزیم بدن
- افزایش سن
- دیابت نوع 2
- استرس و فشارهای عصبی
- مصرف زیاد محصولات لبنی
- مصرف بیش از حد قند و شکر
- نوشیدن زیاد نوشابه های گازدار
- آلودگی آب شهری به مواد شیمیایی
- بیماری های گوارشی و سوء جذب
- مصرف بیش از حد مکمل های کلسیم
- مصرف غذاهای فرآوری شده و فست فود
- مصرف زیاد کافئین و نوشیدنی های محرک
بیشتر بخوانید: تالاسمی بتا چیست؟
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، منیزیم یکی از مواد معدنی مهم برای حفظ عملکرد صحیح بدن بوده و نقش مهمی در سلامت عضلات، اعصاب، قلب و متابولیسم بدن دارد. کاهش یا افزایش سطح این ماده نشانه ای از مشکلات جدی مانند بیماری های کلیوی، اختلالات غدد درون ریز، دیابت و مشکلات گوارشی می باشد. عوامل مختلفی مانند سبک زندگی نامناسب، رژیم غذایی فقیر، مصرف زیاد قند و کافئین، بیماری های سوء جذب و افزایش سن باعث کاهش سطح منیزیم در بدن و از سوی دیگر، نارسایی کلیوی، مصرف برخی داروها و بیماری های غددی منجر به افزایش غیرطبیعی سطح منیزیم می شوند.
