الیگوهیدرآمنیوس، وضعیتی در بارداری است که با کاهش غیرطبیعی مایع آمنیوتیک مشخص میشود و حدود ۴% از بارداریها را تحت تأثیر قرار میدهد. این شرایط میتواند بر رشد و سلامت جنین تأثیر بگذارد، از جمله محدود کردن حرکات جنین و افزایش خطر فشردگی بند ناف. جالب است بدانید که مایع آمنیوتیک نقش حیاتی در تکامل ریههای جنین دارد و کمبود آن میتواند حتی بر شکلگیری صورت جنین تأثیر بگذارد. در برخی موارد، تزریق مایع به کیسه آمنیوتیک (آمنیوانفوزیون) میتواند به بهبود وضعیت کمک کند، و گاهی الیگوهیدرآمنیوس خفیف ممکن است بدون مداخله پزشکی بهبود یابد.
الیگوهیدرآمنیوس چیست؟
الیگوهیدر آمینوس به کاهش مایع آمنیون می گویند. مایع آمنیون مایعی است که در اطراف جنین وجود دارد، اگر میزان این مایع کمتر از استاندارد باشد الیگوهیدر آمینوس اطلاق می شود.
علائم و نشانه های ابتلا به الیگوهیدرآمنیوس
الیگوهیدرآمنیوس می تواند باعث عوارضی برای جنین و مادر شود. این وضعیت ممکن است منجر به محدودیت رشد جنین، ناهنجاری های مادرزادی، یا زایمان زودرس شود. تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب این وضعیت بسیار مهم است. علائم و نشانه های اصلی الیگوهیدرآمنیوس شامل موارد زیر هستند:
- کاهش حرکات جنین
- رشد کم شکم مادر نسبت به سن بارداری
- نشت یا ترشح مایع از واژن
- درد شکمی یا کرامپ
- فشار در لگن
- مشکل در لمس اعضای بدن جنین در معاینات
- افزایش ریسک پارگی زودرس کیسه آب
- اندازه رحم کوچکتر از حد انتظار
- تغییر در الگوی ضربان قلب جنین
- احساس فشردگی یا ناراحتی در شکم
لازم به ذکر است که بسیاری از این علائم ممکن است توسط مادر احساس نشوند و تشخیص نهایی معمولاً با سونوگرافی و اندازه گیری شاخص مایع آمنیوتیک (AFI) انجام می شود.
بیشتر بخوانید: بهترین آزمایشگاه ژنتیک تهران
علل الیگوهیدرآمنیوس
از علل مهم الیگوهیدر آمینوس می توان به
- اختلالات کروموزومی
- محدودیت رشد جنین
- پارگی کیسه آمنیون
- نارسایی رحمی و جفتی
- فشار خون بالا
- اکلامپسی و پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی)
- دیابت
- برخی داروها
- مشکلات کلیوی در جنین (عدم شکل یافتن کلیه ها)
- انسداد مجاری ادراری
- اختلال ژنتیکی جنین
- دکولمان جفت
تشخیص الیگوهیدرآمنیوس
معمولا تشخیص الیگوهیدر آمینوس با سونوگرافی جنینی مشخص میشود. تشخیص الیگوهیدرآمنیوس معمولاً در طول مراقبتهای پرهناتال و با استفاده از روشهای تصویربرداری انجام میشود. پزشکان با ارزیابی میزان مایع آمنیوتیک و بررسی علائم بالینی، این وضعیت را تشخیص میدهند. تشخیص زودهنگام برای مدیریت مؤثر بارداری و کاهش خطرات احتمالی برای مادر و جنین بسیار مهم است. روشهای تشخیص الیگوهیدرآمنیوس عبارتند از:
- بیوفیزیکال پروفایل جنین
- سونوگرافی (اولتراسوند)
- اندازهگیری شاخص مایع آمنیوتیک (AFI)
- تکنیک جیب عمودی بزرگترین (MVP)
- معاینه فیزیکی
- آمنیوسنتز
- MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
- بررسی تاریخچه پزشکی مادر
- آزمایشهای خون مادر
- مانیتورینگ ضربان قلب جنین
چگونه می توان از الیگوهیدرآمنیوس پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از الیگوهیدرآمنیوس، چند اقدام مهم وجود دارد:
- مصرف کافی مایعات: نوشیدن آب و مایعات کافی در طول بارداری بسیار مهم است.
- تغذیه مناسب: رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی ضروری برای رشد جنین.
- مراقبتهای منظم پزشکی: انجام آزمایشات و سونوگرافیهای دورهای برای کنترل میزان مایع آمنیوتیک.
- کنترل بیماریهای زمینهای: مدیریت مناسب بیماریهایی مانند دیابت یا فشار خون بالا.
- پرهیز از دخانیات و الکل: این مواد میتوانند بر تولید مایع آمنیوتیک تأثیر منفی بگذارند.
- ورزش منظم: با مشورت پزشک، انجام فعالیتهای ورزشی مناسب دوران بارداری.
- استراحت کافی: خواب و استراحت مناسب برای سلامت مادر و جنین ضروری است.
- کاهش استرس: استفاده از تکنیکهای آرامسازی و مدیریت استرس.
درمان الیگوهیدرآمنیوس
در صورت وجود این یافته در سونوگرافی یا علائم بالینی به نفع الیگوهیدرو آمینوس نظیر پارگی کیسه آب باید بلافاصله به پزشک متخصص زنان مراجعه کرد و درمان و مدیریت صحیح یافته فوق را انجام داد.
