کم خونی یا فقر آهن زمانی ایجاد می شود که بدن به اندازه کافی منابع آهن معدنی را در اختیار نداشته باشد. فردی که مبتلا به کم خونی است سطح پایین و غیر طبیعی گلبول های قرمز و هموگلوبین خون را دارا است. کم خونی نشانه ها و علائمی دارد که در اولین مراحل قابل تشخیص است، شما با انجام آزمایش خون میتوانید ذخیره آهن بدن را شناسایی کنید و در صورت ابتلا به کم خونی نسبت به درمان آن اقدام کنید. کم خونی یک بیماری بسیار جدی است که لازم است تا درمان های تخصصی برای ساخت هموگلوبین یعنی پروتئین موجود در گلبول های خون صورت بگیرد. آهن به گلبول های قرمز خون امکان حمل اکسیژن در بدن را می دهد. در صورتی که فرد مبتلا به فقر آهن باشد هموگلوبین خون نیز کم شده و در نتیجه دچار مشکلاتی در عملکردهای مختلف خواهد شد. زمانی که هموگلوبین خون پایین باشد بافت ها و ماهیچه ها و اکسیژن کافی را دریافت نمی کند و در نهایت برای انجام فعالیت های مختلف کارآمد نیست، کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایع ترین بیماری ها در بین زنان و مردان جهان است. این بیماری زمانی اهمیت پیدا می کند که ازدواج افراد ماژور در پیش رو باشد.
علائم کم خونی
از مهمترین دلایل فقر آهن، مصرف ناکافی آهن در رژیم غذایی است. فرد باید در کنار مواد غذایی روزانه مقادیر مشخصی است آهن را دریافت کند در ادامه نشانه های کم خونی را خاطر نشان خواهیم کرد.
کم خونی در افراد مختلف با درجات مختلفی ایجاد میشود. بنابراین نشانه های آن نیز متفاوت خواهد بود اما به طور کلی علائم اصلی آن شامل موارد زیر است:
احساس ضعف و خستگی شدید
احساس خستگی و کوفتگی از شایع ترین علائم کمبود آهن است. فردی که برای انجام فعالیتهای روزانه انرژی کافی در اختیار ندارد و یا اینکه مدام احساس خستگی و کمبود انرژی می کند، ممکن است مبتلا به کم خونی شده باشد. بدن برای تهیه پروتئینی به نام هموگلوبین به آهن نیاز دارد زمانی که فقر آهن وجود داشته باشد هموگلوبین نیز نمی تواند به اندازه کافی در گلبول های قرمز تکثیر شود. وظیفه هموگلوبین تامین اکسیژن برای انجام فعالیت های مختلف بدن است. در نتیجه زمانی که فقر آهن وجود داشته باشد اکسیژن کافی برای انجام حرکت های مختلف وجود ندارد و فعالیت های روزمره برای فرد با خستگی و یا درد همراه خواهد شد. احساس ضعف و بی حالی و بی حوصلگی از علائم کمبود آهن است در مراحل جدید تر فرد برای تمرکز و یا انجام وظایف کاری انرژی بسیار کمی خواهد داشت.
تغییرات رنگ و زردی پوست
رنگ و زردی پوست یکی از نشانه های دیگر کم خونی پوست روشن و رنگ پریده است. همچنین قسمت داخلی پلک های پایین روشن و زرد رنگ می شود. این نشانه از کم خونی و فقر آهن می دهد که در صورت مشاهده باید نسبت به درمان آن اقدام شود. زمانی که خون شما مقادیر کمی از هموگلوبین را داشته باشد رنگ پوست سفید و رنگ پریده خواهد شد. همچنین ممکن است رنگ پریدگی در سایر اندام های بدن نیز مشاهده شود و سلامت لثه ها داخل لب ها یا پلک های پایین فرد سفید رنگ خواهد شد. میزان کم خونی بدن با استفاده از آزمایش خون در بهترین آزمایشگاه ژنتیک تایید می شود، اما اگر پلک پایین خود را به سمت پایین کشید و رنگ آن صورتی یا زرد کمرنگ بود ممکن است نشانه ای از کمبود آهن باشد.
مشکلات تنفسی
تنگی نفس یکی دیگر از علائمی که حاکی از فقر آهن است تنگی نفس در اثر کمبود اکسیژن می باشد. همانطور که بیان شد هموگلوبین سلول های قرمز خون را برای انتقال اکسیژن آماده می کند، به همین دلیل کمبود آهن و کم خونی می تواند منجر به کمبود اکسیژن در بدن شود. در چنین شرایطی ماهیچه ها و اکسیژن کافی برای انجام فعالیت های ساده روزانه را نخواهند داشت. همچنین سرعت تنفس در فرد افزایش می یابد. اگر در گذشته انجام فعالیت های روزانه و ورزش کردن برای تان به راحتی قابل انجام بوده از وزن آن برای پیاده روی و یا بالا رفتن از پله ها دچار تنگی نفس میشوید ممکن است دچار کمبود آهن شده باشید.
سر درد و سرگیجه
احساس سردرد و سرگیجه از علائم دیگر کم خونی است، زمانی که فرد کم خون می شود احساس سر درد می کند.همچنین ممکن است سرگیجه خفیفی احساس شود این عارضه به دلیل کمبود اکسیژن در بدن و نرسیدن اکسیژن کافی به مغز خواهد بود. اگر مبتلا به سردردهای مکرر و سرگیجه هستید ممکن است به کمبود آهن مبتلا شده باشید.
تپش قلب
از دیگر موارد و نشانه های کمبود آهن در بدن تپش قلب است که شما ضربان قلب نامنظم تند و غیرطبیعی خواهید شد. توجه به این نشانه ها بسیار مهم و حائز اهمیت است نادیده گرفتن آن ممکن است شما را با مشکلات جبران ناپذیری همراه سازد. بنابراین اگر در زمان انجام فعالیت های مختلف دچار ضعف و بیحالی و یا تپش قلب می شوید به پزشک مراجعه کنید. موارد دیگری مانند حساس شدن پوست و مو و یا ریزش مو شدید می تواند هشدار دهنده باشد.
شما با انجام آزمایش خون می توانید وضعیت عمومی سلامت خود را بررسی نمایید، چه خوب است که زمان مراجعه به پزشک برای تشخیص وضعیت بدن در نظر گرفته می شود. اگر مشکلی در بدن وجود داشته باشد با انجام آزمایش خون مشخص خواهد شد. این آزمایش شامل مقادیر ذخیره آهن و بانک خون می باشد که در آن کم خونی و میزان آن نیز می شود کم خونی در آزمایش قبل ازدواج بسیار مهم است . در یک آزمایش خون می توان فاکتورهای مختلفی را مورد بررسی قرار داد که شایعترین آن تست سی بی سی آیا شمارش سلول های خونی است. در این تست تعداد و نوع سلول های موجود در خون مورد بررسی قرار می گیرد که برای تشخیص کم خونی عفونت و سایر بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد.
